ΛΑΜΠΗΣ
|
• Γενικά • Χάρτης περιοχής • Χωριά • Ιστορικά στοιχεία • Αξιοθέατα • Τουρισμός • Θέμα (φωτ.) • Χάρτης Κρήτης |
|
• Γενικά • Χάρτης περιοχής • Χωριά • Ιστορικά στοιχεία • Αξιοθέατα • Τουρισμός • Θέμα (φωτ.) • Χάρτης Κρήτης |
Τηλέφωνο Δήμου :0832 22046
Στα νότια του νομού Ρεθύμνης ο δήμος Λάμπης, περιβάλλεται από τον δήμο Ρεθύμνης απο ΒΔ, το δήμο Συβρίτου ΒΑ, το δήμο Κουρητών από Ανατολάς, το δήμο Φοίνικα από Δυσμάς, ενω από Νότο, βρέχεται από το Λιβυκό Πέλαγος.
Τα νότια παράλια του νομού Ρεθύμνης, μέρος των οποίων ανήκουν στο δήμο Λάμπης, ονομάζονται Γιαλιά.Στην περιοχή αυτή,αναφέρεται η μυθολογία της αρχαίας ελλάδας(7000πΧ). Τα νησάκια Διόνυσοι(Παξιμάδια) πού ανήκουν στο δήμο, ανήκαν στο θεό του κρασιού Διόνυσο.Αλλά και μνημεία της νεώτερης ιστορίας Βυζαντινής, Ενετικής και λοιπά είναι διάσπαρτα στην περιοχή. Χάνεται λοιπόν στα βάθη των αιώνων η ιστορία της περιοχής , και η δημιουργηκότητα και η εργατικότητα των κατοίκων της φροντίζει γιά την συνέχισή της.
Μια επίσκεψη στην περιοχή του δήμου Λά;μπης θα δώσει στον επισκέπτη την δυνατότηα να γνωρίσει τόσο τα ορεινά παραδοσιακά χωριά της Κρήτης, όσο και τις πανέμορφες πεντακάθαρες παραλίες του Λιβυκού Πελάγους.
Η περιοχή καί ιδιαίτερα τα παράλια διαθέτουν μικρή τουριστική υποδομή κυρίως σε ότι αφορά την φιλοξενία σέ μικρά οικογενειακά καταλύματα καί ταβέρνες.
Σπήλι
Εδρα του δήμου είναι το Σπήλι με πληθυσμό γύρω στους 800κατοίκους. Απέχει 30 χλμ από το Ρέθυμνο, στην διαδρομή, Ρέθυμνο- Αρμένους- Σπήλι., και είναι κτισμένο σε υψόμετρο 430μ.στούς πρόποδες του βουνού Βορίζι, παρακλάδι του Κέδρου. Τήν περίοδο της βενετοκρατίας αποτελείτο από κάμποσους οικισμούς. Αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές καθώς και στην τούρκικη και αιγυπτιακή απογραφή. Το 1881 αναφέρεται σαν έδρα του δήμου Λάμπης με 600 περίπου κατοίκους. Στόν ίδιο δήμο και με 754 κατ. αναφέρεται και στην απογραφή του 1900, ενω απο το 1928 και μετά αποτελεί έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Αγία Γαλήνη
Παραθαλάσιο χωριό του δήμου Λάμπης, κάτοικοι 1041,υψομ. 5-20 μ,στον κόλπο της Μεσαράς.
Ακούμια
Χωριό του δήμου Λάμπης, κάτοικοι 699υψομ. 530 μ. Απέχει από το Ρέθυμνο 39 χλμ. Διαδρομή Σπήλι- Κάμπος Κισσού- Ακούμια- Μέλαμπες.
Χωριό του δήμου Λάμπης κατοικοι 239,υψομ. 630 μ. Απέχει από το Ρέθυμνο 40 χλμ Διακλάδωση δεξιά στο 35ο χλμ,,του δρόμου Σπηλίου-Τυμπάκι.
Δριμίσκος
Χωριό του δήμου Λάμπης,κάτοικοι 239, υψομ. 440 μ. Απέχει από το Ρέθυμνο 45 χλμ, στη διαδρομή Σπήλι- Ακτούντα-Αρδακτος- Δριμίσκος.
Καρίνες
Χωριό του δήμου Λάμπης, κατ. 80, υψομ. 540 μ. Απέχει από το Ρέθυμνο 35 χλμ, διακλάδωση δεξιά στο δρόμο πρός Σπήλι στο 26ο χλμ πρός Λαμπηνή- Καρίνες.
Κεντροχώρι
Κεντροχώρι η Κεδροχώρι, η Βουιδομαγεργειό. Χωριό του δήμου Λάμπης σε υψόμετρο 530 μ. με 184 κατοίκους. Βρίσκεται στις νότιες ρίζες του όρους Κέδρος, και απέχει από το Ρέθυμνο 37.5 χλμ, στην διαδρομή προς Σπήλι Αγ. Γαλήνη, διακλάδωση αριστερά στο 37ο χλμ του δρόμου.
Κεραμές
Χωριό του δήμου Λάμπης, σε υψομ 300μ, με 254 κατ.Απέχει από το Ρέθυμνο 47.5 χλμ, στη διαδρομή πρός Αγ. Γαλήνη, διακλάδωση δεξιά, στο 34.5 χλμ, πρός Κισσός- Ακτούντα-΄Αδρακτος-Δρυμίσκος Κεραμέ.
Κισσός
Χωριό του δήμου Λάμπης, υψ. 630 μ. με 254 κατοίκους. Βρίσκεται στους νότιους πρόποδες του όρους Κέδρος.
Κρύα Βρύση
Χωριό του δήμου Λάμπης, με 207 κατοίκους. Αποτελείτε από τη Νέα Κρύα Βρύση, οικισμός των κατοίκων της Κρύας Βρύσης στο 45ο χλμ του δρόμου Ρεθύμνου-Τυμπακίου, σε υψομ.440 μ., και από τον παλιό οικισμό της Κρύας Βρύσης πού βρίσκεται 1 χλμ., ΒΑ του νέου οικισμού, σε υψομ. 480 μ.
Λαμπινή
Χωριό του δήμου Λάμπηςσε υψομ 460μ, με 154 κατοίκους.Απέχει από το Ρέθυμνο 27 χλμ Διαδρομή. Διακλάδωση αριστερά στο 26ο χλμ του δρόμου Ρέθυμνο- Σπήλι.
Χωριό του δήμου Λάμπηςσε υψομ 570μ. με 790 κατοίκους.
Χωριό του δήμου Λάμπηςκατ. 241, σε υψομ500μ.Απέχει από το Ρέθυμνο 34 χλμ, 4 χλμ, ΝΔ από το Σπήλι.
Μυξόρρουμα
Χωριό του δήμου Λάμπης σε υψομ 300μ, με 394 κατοίκους.
Ορνέ
Χωριό του δήμου Λάμπηςμε 123 κατοίκους κτισμένο σε υψόμετρο 300μ., στους ΝΑ πρόποδες του όρους Κέδρος.
Σακτούρια
Χωριό τού δήμου Λάμπηςμε 311κατοίκους, κτισμένο σε υψόμετρο 540μ.
Φαξ Δήμου : 0832 22777
Αποτελείται από τα διοικητικά διαμερίσματα Αγ. Γαλήνης, Ακουμίων, Αρδάκτου, Δριμίσκου, Καρινών, Κεντροχωρίου, Κεραμέ, Κισσού, Κρύας Βρύσης, Λαμπινής, Μελάμπων, Μουρνές, Μυξόρουμα, Ορνές, Σακτούρια, Σπηλίου.
.Εκτείνεται σε μιά έκταση 221000 σρεμμάτων, και έχει πληθυσμό γύρω στους 6000 κατ.
Από Βορά τα ψηλά βουνά Κέδρος η Κέντρος(1777μ.) το Ασιδέρωτο(170μ.) το Ξηρό(904μ.)
Κατηφορίζοντας από τα βουνά συναντάς ελαιώνες λόφους πηγές ρυάκια, σπάνια φυτά , λουλούδια, και βότανα ,και καταλήγεις σε παραλίες με σπάνια φυσική ομορφιά και πεντακάθαρα νερά.
Ποταμούς έχει στην ανατολική άκρα τον Πλατύ ή Ηλέκτρας, πού χύνεται στον κόλπο Αγ. Γαλήνης, το Μέγα ποταμό ή Κουρταλώτη πού χύνεται στη «Λίμνη» στην περιοχή Πρέβελη, και τον Ακουμιανό.
Όλα αυτά δημιουργούν εναλλαγές τοπίου και κάνουν το οδοιπορικό στην περιοχή γοητευτικό.
Εκκλησιαστικά υπάγεται στη μητρόπολη Λάμπης και Σφακίων πού η έδρα της είναι στην έδρα του δήμου το Σπήλι.
Η οικονομία της περιοχής στηρίζεται κυρίως στην γεωργία και την κτηνοτροφία, υπάρχουν όμως και επιχειρήσεις στο δευτερογενή τομέα κυρίως για την διαχείρηση των παραγομένων προιόντων( ελαιοτριβεία, τυροκομία, αποστακτήρια ρακής κλπ), καθώς και τουριστικές επιχειρήσεις, κυρίως στα τουριστικά θέρετρα.
Το Δριμισκιανό Αμμούδι, η Τριόπετρα, ο Αγιος Παύλος, ο Αγιος Γεώργιος είναι μερικά από τα πανέμορφα μέρη πού προσφέρονται για ήρεμες καί γαλήνιες διακοπές.
Από τη άλλη μεριά στο ανατολικό άκρο της περιοχής κοντά στα σύνορα με τη Μεσαρά η Αγία Γαλήνη αποτελεί ένα ξακουστό τουριστικό θέρετρο προσφέροντας όλες τις διευκολύνσεις πού θα επιθυμούσε ο σύγχρονος επισκέπτης.
Ξενοδοχεία, διαμερίσματα, δωμάτια, κάμπινγκ, τουριστικά γραφεία, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης, γραφικές ταβερνούλες, καταστήματα κλπ γιά όλα τα γούστα καί πορτοφόλια.
Φωτογραφία:
Στο Σπήλι υπάρχουν παλιές εκκλησίες με τοιχογραφίες, όπως ο Αγ. Γεώργιος, Ο Αγ. Θεόδωρος, η εκκλησία του Σωτήρος και η εκκλησία της Παναγίας. Καθεδρικός ναός της μητρόπολης Λάμπης και Σφακίων, είναι σήμερα η ωραία εκκλησία Πέτρου και Παύλου.
Στήν περιοχή του Σπηλίου αξίζει τον κόπο να επισκευτεί κανείς και δυό νερόμυλους σε πολύ καλη κατάσταση.
Το σπήλι σήμερα είναι μιά σύγχρονη κωμόπολη, με οργανωμένες υπηρεσίες, καταλύματα ύπνου, εστιατόρια ταβέρνες, SM, εμπορικά καταστήματα, ικανά να εξυπηρετήσουν τόσο τους κατοίκους όσο και τους πολυάριθμους επισκέπτες του.
Φωτογραφία:
Οργανωμένο τουριστικό θέρετρο, με ξενοδοχεία , τουριστικά γραφεία, ταβέρνες, εστιατόρια, καταστήματα, και γενικά άρτια τουριστική υποδομή, για την υποδοχή και εξυπηρέτηση τουριστών.Απέχει 69 χλμ από Ηράκλειο, και 61 από Ρέθυμνο.
Η Αγ. Γαλήνη, είναι μάλλον νέο χωριό, μιά πού αποικίστηκε από το 1884, και μετά κυρίως από κατοίκους του χωριού ΜέλαμπεςΠαρ όλο πού δεν την συναντάμε στις απογραφές, το τοπωνύμιο Αγ. Γαλήνη είναι πολύ παλαιό, καθώς και ο ποταμός Αμαριανός η Πλατύς και στην αρχαιότητα ποταμός της Ηλέκτρας πού εκβάλλει κοντά στο χωριό, αναφέρεται σε παλαιούς χάρτες.
Στη θέση του σημερινού οικισμού, υπήρχε παραθαλάσσιος οικισμός με το όνομα Σουλία ή Σούληνα, η Σουλήνα, λιμάνι της αρχαίας Συβρίτου. Στον τόπο αυτό, ανθούσε η λατρεία της Αρτέμιδας. Στα ερείπια του ναού της Αρτέμιδας, κτίστηκε η εκκλησία του Γαλήνιου Χριστού, πού επισκέφτηκε ο Μποντελμόντι, το 1415. Συνεπώς από τη μονή του Γαλήνιου Χριστού , προέρχεται η ονομασία του σημερινού οικισμού.
Στον οικισμό υπάρχουν σπηλιές στις οποίες εισχωρεί η θάλασσα, και δημιουργούνται φωτεινές ανταύγειες, όπως στο Κάπρι της Ιταλίας.
Φωτογραφία:
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώναμε την ονομασία Κούμια, Στην απογραφή του 1834, αναφέρεται λανθασμένα Ακούμια, ο Χουρμούζης Βυζάντιος στα Κρητικά του το 1842 το γράφει και πάλι σωστά Κούμια. Στήν απογραφή του 1881 γράφεται Κούμια στό δήμο Αγ. Πνεύματος με 660 κατοίκους, και το 1900 στόν ίδιο δήμο με 810 κατ.Από το 1920 και μετά γράφεται Ακούμια., το σωστό όμως όνομα είναι Κούμια.
Στο χωριό υπήρχε διόροφος τουρκικής κατασκευής π'υργος με μεγάλα παράθυρα. Ακόμη διατηρείται σε καλή κατάσταση.η εκκλησία του Σωτήρος, με τοιχογραφίες του 14ου αιώνα.
Από το όνομα του χωριού, λέγεται Κουμνιανός και ο ποταμός πού περνά κοντά του.Το Δεκέμβρη του 1868, έγινε στην περιοχή των Ακουμίων σκληρή μάχηκατά την οποία πολλοί επαναστάτες έχασαν την ζωή τους.
Παλαιός οικισμός αναφέρετα;ι σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα.
Στην απογραφή του 1881, αναφέρεται Αρδακτος στο δήμο Αγ. Πνεύματος, με 157 κατοίκους.
Στον ίδιο δήμο αναφέρεται και στην αποραφή τού 1900, με 210 κατ. στις επόμενες απογραφές αναφέρεται σαν έδρα ομόνυμης κοινότητας.Το τοπωνύμιο είναι μάλλον φυτονυμικό, και οφείλεται στο φυτό Ατρακτυλίς, ή Μαλωτή
Φωτογραφία:
Παλαιός οικισμός αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα.
Στην απογραφή του 1881, αναφέρεται στον δήμο Αγ. Πνεύματος, Δρύμισκος, με 170 κατ. και το 1900 είναι στον ίδιο δήμο. Δρίμισκος, με 233 κατ.Από το 1928 και μετά αποτελεί έδρα ομόνυμης κοινότητας. Στα περίχωρα του χωριού σώζονται βυζαντινές εκκλησίες με τοιχογραφίες, αλλά κατεστραμμένες.
Στην εκκλησία της Κοίμησης της Παναγίας, διασώζονται μερικές, του ζωγράφου Μιχ. Βενέρη.
Σε μικρή απόσταση από το χωριό βρίσκεται η πανέμορφη καί γαλήνια παραλία, Δριμισκιανό Αμμούδι απ' όπου ξεκινά μονοπάτι πρός τη παραλία τής Λίμνης.
Η πρόσβαση στό Δριμισκιανό αμμούδι όπου υπάρχουν καταλύματα καί ταβερνούλες γίνεται μεσω χωματόδρομου.
Φωτογραφία:
Αξίζει τον κόπο μιά επίσκεψη στην εκκλησία του Αγ. Γεωργίου κατάγραφη με τοιχογραφία του ζεύγους των αφιερωτώνπού υποβαστάζουν τον προσφερόμενο ναό.
Επίσης υπάρχει η παλιά εκκλησία του Τιμίου Σταυρού του 1601.
Ο οικισμός αναφέρεται στις βενετσιάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα.
Στην απογραφή του 1881, ανήκε στο δήμο Μέρωνα Αμαρίου με 252 κατοίκους και το 1900 στόν ίδιο δήμο με 275. κατ.Από το 1920 και μετά αποτελούν έδρα ομόνυμης κοινότητας.
Το χωριό είναι κτισμένο πάνω σε λόφους όπως τα κάστρα των πόλεων, πού αναφέρονται στον Όμηρο Κάρηνα, και ο καθηγητής Πελαντάκης ετυμολογεί το όνομα του χωριού από εκεί.
Φωτογραφία:
Στις βενετσάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα αναφέρεται σαν Βουιδομεγεργειό, ενώ στην απογραφή του 1881, ανα;φέρεται στο δήμο Αγ. Πνεύματος σαν Δουμαεργειόμε 195 κατοίκους.Το 1940 μετονομάστηκε Κεντροχώριον.
Κοντά στο χωριό, είναι η μονή του Αγίου Πνεύματος, μετόχι της μονής Πρέβελη.
Φωτογραφία:
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές σαν Κεραμές, καθώς και στην τούρκικη και την αιγυπτιακή απογραφή.
Το 1881, Κεραμές και Αγ. Ιωάννης, στο δήμο Αγ. Πνεύματος, με 337 κατ.Το 1900, στον ίδιο δήμομε 440 κατ. Στην απογραφή του 1920, αναφέρεται έδρα ομόνυμου αγροτικού δήμου με 516 κατ.και από το 1928 και μετά αναφέρεται σαν έδρα ομόνυμης κοινότητας.
Το τοπωνύμιο προφανώς είναι παραφθορά του κεραμεύς, επααγγελματικού ονόματος. Ο κάτοικος του Κεραμέ Κωνστ. Σπυριδάκης, έχει ιδρύσει ένα; πλούσιο σε λαογραφικό και ιστορικό περιεχόμενο μουσείο, όπου έχει συγκεντρώσει όπλα των κρητικών επαναστάσεων, νομίσματα, έργα τέχνης κλπ.
Φωτογραφία:
Στο δημοτικό διαμέρισμα υπάγεται και ο νέος οικισμός του ίδιου χωριού Κάμπος Κισσού στο 35 χλμ του δρόμου Ρέθυμνο- Σπήλι- Κάμπος Κισσού- Αγ. Γαλήνη.
Στο χωριό διατηρούνται σε καλή κατάσταση οι βυζαντινές εκκλησίες με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες του Σωτήρος, της Παναγίας, και του Αγ. Ιωάννη.
Ο Κισσός αναφέρεται με αυτό το όνομα στις βενετσάνικες απογραφές.
Το 1881, αναφέρεταιστον δήμο Αγ. Πνεύματος με 210 περίπου κατοίκους. Από το 1940 και μετά αποτελεί έδρα ομόνυμης κοινότητας.
Φωτογραφία:
Βρίσκεται στούς νότιους πρόποδες του όρους Κέδρος, και όπως φαίνεται από το όνομά του, έχει πολλά νερά.
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές, σαν Κρύα Βρύση. Στην απογραφή του 1881, την βρίσκουμε στο δήμο Μελάμπων με 327 κατ. Από το 1920 και μετά είναι έδρα, ομώνυμης κοινότητας
Φωτογραφία:
Το όνομα από την αρχαία πόλη Λάππα-Λάμπη.
Με το όνομα Λαμπηνή, αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές, του 16ου και 17ου αιώνα.καθώς και στην τούρκικη(1659) και στην αιγυπτιακή απογραφή (1834).
Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται στο δήμο Λάμπης με 190 περίπου κατοίκους, και στον ίδιο δήμο ανήκει και το 1920 με 154 κατ.Το 1920 αναφέρεται Λαμπρινή, στον αγροτικό δήμο Δαριβιανών, με 186 κατ., το 1928 γράφεται Λαμπινή στην κοινότητα Μυξόρρουμα, με 215 κατ.και από το 1940 και μετά αποτελεί έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Στο χωριό διατηρείται σε καλή κατάσταση ο ναός της Παναγίας με κεντρικό τρούλλο και υψηλό τύμπανο, κατάγραφη, του 14ου αιώνα, ως εξάγεται από την αρχιτεκτονική μορφή του ναού και από τις τοιχοραφίες.
Ο σημερινός ναός πρέπει να είναι κτίσμα -ή ανακαίνιση του αρχικού ναού- των πρώτων αιώνων της βενετοκρατίας. Παρά τις περιπέτειές του τα χρόνια της τουρκοκρατίας, είναι σε αρκετά καλή κατάσταση και μερικές τοιχογραφίες διατηρούνται, σχετικά. Κάτω από το δάπεδο του ναού υπάρχουν τάφοι πιθανόν των κτητόρων, η επισκόπων Λάμπης όπως συνηθίζονταν.
Βρίσκεται στην κοιλάδα ανάμεσα στον Κέδρο (1777μ.) και τη Βουβάλα (947μ.), στο 51ο χλμ του δρόμου Ρέθυμνο-Σπήλι- Μέλαμπες- Τυμπάκι.
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές σαν Μέλαμπες.
Το 1881, οι Μέλαμπες είναι έδρα του ομόνυμου δήμου και έχει 1002 κατοίκους. Το 1900, είναι έδρα του δήμου Μελάμπων, κατ. 1180. Το 1951, έχει 1401 κατ. και από τότε και μετά ο πληθυσμός άρχισε να φθίνει. Κατά το Ρεθύμνιο δάσκαλο Εμ. Λαμπρινάκη, οι Μέλαμπες φτιάχτηκε μετά την καταστροφή της πόλης Λάμπης, και το όνομα Μέλαμπες, σημαίνει εγώ είμαι η Λάμπη.
Στις Μέλαμπες είχε το αρχηγείο του τόσο ο Πάνος Κορωναίος κατά την επανάσταση του 1866 καθώς και ο Μιχ. Κόρακας με 1000 άνδρες.
Κάτω από τις Μέλαμπες, στη θέση Κούροι, υπήρχε ναός της Ηλέκτρας, και απ αυτό πήρε το όνομα και ο ποταμός Ηλέκτρας.
Αναφέρεται με το όνομα Μουρνέα σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές.
Το 1881, αναφέρεται Μουρνέ στο δήμο Λάμπης, με 380 κατοίκους. Το 1900 στον ίδιο δήμο με 462 κατ, ενώ από το 1920 και μετά αποτελεί έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Στην τοποθεσία Μαλαθρέ, ΒΔ από τα ερείπια του χωριού Ντιμπλοχώρι, κοντά σε πηγή, σώζονται τα ερείπια της εκκλησίας του Αγ. Γεωργίου με ενδιαφέρουσες
τοιχογραφίες δυό εποχών.
Φωτογραφία:
Απέχει από το Ρέθυμνο 26.5 χλμ, στο 26ο χλμ του δρόμου πρός Σπήλι.
Αναφέρεται ως Μιξόρουμα σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές. Το 1881, αναφέρεται Μιξόρρουμα στο δήμο Λάμπης με 126 κατ.Το 1900 πάλι στον ίδιο δήμο σαν Μιξόρρουμα με 146 κατ. Το 1940 γράφεται για πρώτη φορά λανθασμένα σαν Μυξόρουμα, όνομα πού διατηρεί και σήμερα.
Το σωστό πάντως είναι Μιξόρρουμα, (μίξις +ρούμα) όνομα πού πήρε το χωριό από τη θέση πού βρίσκεται στη συμβολή δυό χειμάρων.
Ο σημερινός επισκέπτης αξίζει να επισκευτεί το παλιό Μιξόρρουμα, ένα πανέμορφο οικισμό με πετρόχτιστα σπίτια, πνιγμένο μέσα στο πράσινο.
Φωτογραφία:
Απέχει από το Ρέθυμνο 49 χλμ, διακλάδωση αριστερά στο 45ο χλμ του δρόμου πρός Αγ. Γαλήνη- Κρύα Βρύση -Ορνέ.
Αναφέρεται σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές του 16ου και 17ου αιώνα. Στήν απογραφή του 1881 αναφέρεται στο δήμο Μελάμπων, όπου και ανήκει διοικητικά μέχρι και το 1940 πού γίνεται έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Φωτογραφία:
Απέχει από Ρέθυμνο 49 χλμδιακλάδωση δεξιά στο 47ο χλμ του δρόμου Ρέθυμνο- Σπήλι- Μέλαμπες..
Αναφέρεται σαν Sacturia σε όλες τις βενετσάνικες απογραφές του 17ου και 16ου αιώνα. Ο Χουρμούζης Βυζάντιος το γράφει Σαχτούροι. Το 1881 αναφέρεται Σαχτούρια στο δήμο Μελάμπων με 360 κατ.το 1900 αναφέρεται στόν ίδιο δήμο, ενω από το 1920 και μετά αποτελεί έδρα ομώνυμης κοινότητας.
Το όνομα του χωριού ετοιμολογείται από το σαχτούρι, σκάφος ιστιοφόρο 15-20 τόνων, με τετράγωνα πανιά. Επομένως το όνομα πρέπει να γράφεται Σαχτούρια και όχι Σακτούρια.
